U samom jezgru Sremske Mitrovice, tik uz reku Savu i nedaleko od pešačkog mosta Svetog Irineja, nalazi se Žitni trg – prostor koji spaja orijentalnu prošlost, antičku veličinu i savremene gradske potrebe. Danas zaštićen kao kulturno-istorijska celina od velikog značaja, Žitni trg ne prestaje da priča priče o slojevitosti jednog grada.
Orijentalni duh stare varoši
Najstariji deo Mitrovice, oformljen još tokom turske vladavine u 17. veku, prepoznaje se po karakterističnom trougaonom obliku i mreži uskih, krivudavih ulica sa prolazima i sokacima. Urbanistički uzorak trga i njegove okoline zadržao je orijentalne odlike, što ovaj prostor čini posebnom istorijskom celinom u okviru savremenog grada.
Nekadašnja žitna pijaca, po kojoj je trg i dobio ime, bila je mesto okupljanja trgovaca i građana. Iako je danas njegova funkcija promenjena, duh razmene i susreta i dalje je prisutan – samo u drugačijem obliku.
Pod slojevima zemlje – antički Sirmijum
Prilikom radova na trgu, pre otprilike pola veka, otkriveni su arheološki ostaci antičkog Sirmijuma – nekadašnjeg rimskog centra koji je bio jedan od najznačajnijih gradova Rimskog carstva. Iskopine koje i danas ostaju otvorene za javnost svedoče o trgovačkom karakteru ovog prostora i daju trgu autentičan, gotovo muzejski izgled pod otvorenim nebom.
Novi izgled, nova uloga
Tokom 2017. i 2018. godine, Žitni trg je prošao kroz temeljnu rekonstrukciju. Umesto staklenih pokrivača, oko arheoloških ostataka postavljene su tribine, koje danas omogućavaju posetiocima da sede, odmaraju i posmatraju ostatke starog grada. Prostor je tako dobio funkcionalnu i kulturnu vrednost.
Upravo zahvaljujući tome, Žitni trg je postao domaćin raznim kulturnim događajima – među njima i Srem Folk Festu, međunarodnom festivalu folklora, kao i projekcijama filmova u okviru bioskopa na otvorenom, koje povremeno oživljavaju letnje večeri u gradu.
Mesto koje povezuje vekove
Žitni trg danas spaja tri ključne uloge: istorijsku, kulturnu i svakodnevnu. Kroz vekove se menjao, ali je ostao mesto okupljanja – nekada za razmenu žita, danas za razmenu ideja, umetnosti i doživljaja. On je svojevrsna vremenska kapsula u kojoj se prošlost prirodno nastavlja na sadašnjost – i to u samom centru Sremske Mitrovice.
